आता डॉक्टरांना स्पष्ट प्रिस्क्रिप्शन लिहिणे बंधनकारक! एनएमसीचा कठोर आदेश; निर्णयामागचं कारण काय?
तुम्ही अनेकदा लक्षात घेतले असेल की डॉक्टरांचे प्रिस्क्रिप्शन सर्वांना सहज समजत नाहीत. त्याचे कारण त्यांच्या हस्ताक्षरात असते. कधीकधी फार्मासिस्ट देखील डॉक्टरांचे हस्ताक्षर उलगडू शकत नाहीत. ज्यामुळे लोकांना मोठी गैरसोय होते. पण आता तसे राहणार नाही. डॉक्टर आता मनमानी पद्धतीने प्रिस्क्रिप्शन वापरू शकणार नाहीत. त्यांना आता स्पष्ट, सुवाच्य प्रिस्क्रिप्शन लिहावे लागतील.
राष्ट्रीय वैद्यकीय आयोगाने (एनएमसी) या संदर्भात एक महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. आयोगाच्या निर्णयानुसार, देशभरातील सर्व वैद्यकीय महाविद्यालयांमध्ये डॉक्टरांच्या प्रिस्क्रिप्शनवर लक्ष ठेवण्यासाठी एक उपसमिती स्थापन केली जाईल. याचा अर्थ असा की, डॉक्टरांना आता स्पष्ट, सुवाच्य आणि सुवाच्य प्रिस्क्रिप्शन लिहावे लागतील. आयोगाचा असा विश्वास आहे की, अस्पष्ट प्रिस्क्रिप्शनमुळे चुकीची औषधे, विलंबित उपचार आणि जीवघेण्या परिस्थिती निर्माण होतात. ज्या आता सहन केल्या जाणार नाहीत.एनएमसीने वैद्यकीय महाविद्यालयांना डॉक्टरांच्या प्रिस्क्रिप्शनवर लक्ष ठेवण्यासाठी ड्रग्ज अँड थेरपीटिक्स कमिटी (डीटीसी) अंतर्गत एक विशेष उपसमिती स्थापन करण्याचे आदेश दिले आहेत. बहुतेक डॉक्टरांचे प्रिस्क्रिप्शन इतके गुंतागुंतीचे असतात की ते समजण्यासारखे किंवा वाचता येत नाहीत. या प्रिस्क्रिप्शनमुळे आरोग्यसेवेसाठी गंभीर समस्या निर्माण होत आहेत. ज्यामुळे चुकीची औषधे, विलंबित उपचार आणि गंभीर आरोग्य धोके निर्माण होतात. तज्ञ आणि न्यायव्यवस्था दोघेही या मुद्द्यावर आवाज उठवत आहेत.
अलिकडेच, पंजाब आणि हरियाणा उच्च न्यायालयाने डॉक्टरांच्या प्रिस्क्रिप्शनच्या हस्ताक्षरावर भाष्य केले. एका खटल्याची सुनावणी करताना न्यायालयाने म्हटले की स्पष्ट आणि सुवाच्य वैद्यकीय प्रिस्क्रिप्शन हे रुग्णाच्या आरोग्य हक्काचा भाग आहेत. जे संविधानाच्या कलम २१ अंतर्गत समाविष्ट आहे. न्यायालयाने असेही नमूद केले की, विद्यमान वैद्यकीय नियम आणि आचारसंहिता डॉक्टरांसाठी स्पष्ट हस्ताक्षर अनिवार्य करत असताना ही पद्धत पाळली जात नाही.
मॅक्स हॉस्पिटलमधील वरिष्ठ डॉक्टर डॉ. आनंद पांडे म्हणतात की, बहुतेक डॉक्टरांच्या हस्तलिखित प्रिस्क्रिप्शन इतक्या खराब लिहिलेल्या असतात की केमिस्ट आणि फार्मासिस्टनाही ते समजणे कठीण जाते. अशा प्रिस्क्रिप्शनमध्ये योग्य डोस, वेळ, नाव आणि औषधांच्या सूचना यासारख्या आवश्यक माहितीचा स्पष्ट उल्लेख नसतो. ज्यामुळे रुग्णाला चुकीचे औषध किंवा चुकीचा डोस मिळण्याचा धोका वाढतो.एनएमसीने आपल्या आदेशात म्हटले आहे की, वैद्यकीय महाविद्यालयांमध्ये स्थापन केलेली उपसमिती नियमांचे उल्लंघन करणाऱ्या प्रिस्क्रिप्शनची ओळख पटवेल आणि दुरुस्तीसाठी शिफारसी देईल. महाविद्यालये ही माहिती आयोगाला कळवतील. वैद्यकीय विद्यार्थ्यांना आता प्रिस्क्रिप्शन स्पष्टपणे, सुवाच्यपणे आणि सुवाच्यपणे कसे लिहायचे ते शिकवले जाईल. सध्याच्या नियमांनुसार, डॉक्टरांनी औषधे त्यांच्या जेनेरिक नावाने, स्पष्टपणे आणि शक्यतो मोठ्या अक्षरात लिहावीत. हा नियम आधीच अनिवार्य आहे, परंतु आता तो अधिक काटेकोरपणे लागू केला जाईल.आयोगाच्या मते, औषधे आणि सौंदर्यप्रसाधने कायद्यांतर्गत, वैध प्रिस्क्रिप्शनशिवाय औषधे दिली जाऊ शकत नाहीत. फार्मसी कायदा, १९४८ देखील या नियमाचे समर्थन करतो, तर क्लिनिकल एस्टॅब्लिशमेंट नियम नोंदणीशिवाय प्रिस्क्रिप्शन देण्यास मनाई करतात. म्हणून प्रत्येक डॉक्टरने स्पष्ट प्रिस्क्रिप्शन लिहावे आणि प्रिस्क्रिप्शनवर त्यांचे नाव आणि नोंदणी क्रमांक समाविष्ट करावा. जर ही माहिती उपलब्ध नसेल, तर थेट वैद्यकीय परिषद किंवा जिल्हा वैद्यकीय आणि आरोग्य अधिकाऱ्यांकडे तक्रार दाखल करता येईल.एनएमसीने आपल्या आदेशात असेही सूचित केले आहे की डिजिटल प्रिस्क्रिप्शन आणि इलेक्ट्रॉनिक आरोग्य नोंदींसारख्या उपाययोजना भविष्यात चुका कमी करू शकतात. तोपर्यंत, हस्तलिखित प्रिस्क्रिप्शनची स्पष्टता आणि सुवाच्यता अत्यंत महत्त्वाची आहे. नवी दिल्लीतील राम मनोहर लोहिया रुग्णालयातील मानसोपचारतज्ज्ञ प्रो. लोकेश सिंग शेखावत म्हणाले की, अनेक डॉक्टरांवर रुग्णांचा भार जास्त असतो. स्पष्टपणे आणि मोठ्या अक्षरात प्रिस्क्रिप्शन लिहिण्यास जास्त वेळ लागतो, तर जलद लिहिल्याने काम जलद होऊ शकते.
जोधपूर एम्सचे डॉ. शुभम आनंद यांनी स्पष्ट केले की, या समस्येचे एक प्रमुख कारण लहान दवाखाने आणि नर्सिंग होम आहेत. अनेक नर्सिंग होममध्ये स्वतःची फार्मसी असते, जिथे डॉक्टर असे प्रिस्क्रिप्शन लिहितात जे फक्त फार्मासिस्टच समजू शकतात. यामुळे रुग्णांना त्यांची औषधे त्या फार्मसीमधून खरेदी करावी लागतात. त्याचप्रमाणे, काही लहान दवाखानेमध्ये, डॉक्टर जाणूनबुजून अस्पष्ट किंवा गोंधळात टाकणाऱ्या हस्ताक्षरात प्रिस्क्रिप्शन लिहितात, जेणेकरून रुग्ण फक्त विशिष्ट फार्मासिस्टकडूनच औषधे खरेदी करू शकतील. अशा परिस्थितीत, डॉक्टर औषधांच्या विक्रीवर कमिशन मिळवतात.
➤ वाढवा आपला व्यवसाय / वेब पोर्टल्स करिता इथे क्लिक करा.Call :- 9890 546 909.
